Điều trị cơn suyễn đe dọa tính mạng của trẻ em

Điều trị cơn suyễn đe dọa tính mạng

Nhập khoa cấp cứu hoặc hồi sức.

a. Đánh giá

• Lâm sàng: thở không đều, tím tái, hôn mê, SpO2 < 90%.

• Dấu hiệu sinh tồn: nhịp thở, mạch, huyết áp, nhiệt độ.

• SpO2.

• Cân nặng.

b. Điều trị ban đầu

• Oxy qua mặt nạ để cung cấp FiO2 cao và tránh gián đoạn cung cấp oxy mỗi khi chuẩn bị phun khí dung, giữ SpO2 ≥ 95%.

• Adrenalin tiêm dưới da (Adrenalin 1‰ 0,01 ml/kg, tối đa 0,3 ml/lần) hoặc Terbutaline tiêm dưới da (Terbutalin 1‰ 0,01 ml/kg, tối đa 0,3 ml/lần) mỗi 20 phút, tối đa 3 lần. Lý do:

– Tắc nghẽn đường thở nặng nên khí dung ít tác dụng.

– Trong thời gian chuẩn bị dụng cụ phun khí dung (3-5 phút). Hoặc không có sẵn thuốc khí dung.

• Khí dung Salbutamol và Itratropium với nguồn oxy.

• Hydrocortison 5 mg/kg TM mỗi 6 giờ hoặc Methylprednisolon 1mg/kg/lần TM mỗi 6 giờ.

Những yếu tố làm khởi phát cơn hen

c. Điều trị tiếp theo sau 1 giờ đầu

• Đáp ứng tốt: bớt khó thở, SpO2 ≥ 95%.

– Tiếp tục oxy giữ SpO2 ≥ 95%.

– Tiếp tục khí dung Salbutamol và Ipratropium mỗi 4 – 6 giờ trong 24 giờ.

– Tiếp tục Hydrocortison tĩnh mạch hoặc Methylprednisolon TM trong 24 giờ.

• Đáp ứng không hoàn toàn hoặc xấu hơn:

– Tiếp tục oxy giữ SpO2 ≥ 95%.

– Tiếp tục khí dung Salbutamol và Ipratropium mỗi 4 – 6 giờ trong 24 giờ.

– Tiếp tục Hydrocortison tĩnh mạch hoặc Methylprednisolon TM trong 24 giờ.

• Magnesium sulfate truyền tĩnh mạch ở trẻ > 1 tuổi.

• Theophylin truyền tĩnh mạch ở trẻ ≤ 1 tuổi.

• Xét nghiệm khí máu.

d. Diễn tiến không cải thiện hoặc xấu hơn

• Oxy hoặc thở máy.

• Tiếp tục khí dung Salbutamol mỗi giờ trong 3 giờ, sau đó mỗi 2 – 4 giờ cho đến khi cắt cơn.

• Phối hợp với khí dung Ipratropium mỗi giờ trong 3 giờ, sau đó mỗi 4 – 6 giờ cho đến khi cắt cơn.

• Thường ngừng Ipratropium sau 48 giờ để hạn chế tác dụng phụ tương tự Atropin của Itratropium.

• Tiếp tục Corticoid tĩnh mạch.

• β2 giao cảm truyền tĩnh mạch:

– Salbutamol: liều tấn công 15 μg/kg TTM trong 20 phút, sau đó duy trì 1 μg/kg/phút.

– Cần kiểm tra khí máu và Kali máu mỗi 6 giờ.

• Aminophylin truyền tĩnh mạch:

– Tác dụng cải thiện suy hô hấp do tăng hoạt động cơ hoành, tuy nhiên tác dụng phụ nhiều nên chỉ dùng khi thất bại với khí dung.

– Theophylin khoảng an toàn hẹp nên chỉ dùng cơn suyễn nặng không đáp ứng khí dung và Magnesium hoặc đã truyền salbutamol.

• Kháng sinh nếu có viêm phổi hay bằng chứng nhiễm trùng.

e. Xét nghiệm

• Khí máu động mạch.

• Đường huyết, Ion đồ.

• Nồng độ Theophyllin/máu (khi điều trị Theophyllin).

• X-quang ngực: ứ khí, biến chứng tràn khí trung thất, tràn khí màng phổi, viêm phổi bội nhiễm.

f. Theo dõi

• Dấu hiệu sinh tồn.

• Lâm sàng.

• SpO2.

• Khí máu.

• X-quang phổi nghi ngờ viêm phổi bội nhiễm hoặc tràn khí màng phổi.

• Đáp ứng tốt:

– Hết khó thở.

– Không cần oxy.

– SpO2 ≥ 95%.

g. Diễn tiến xấu

• Oxy hoặc thở máy.

• Tiếp tục khí dung Salbutamol mỗi 1-2 giờ.

• Phối hợp với khí dung Itratropium mỗi 4 – 6 giờ.

• Tiếp tục Corticoid tĩnh mạch.

• Tiếp tục Magnesium tĩnh mạch.

• Tiếp tục Theophyllin truyền tĩnh mạch.

• Bù dịch.

• Điều trị rối loạn điện giải.

• Kháng sinh: khi có bội nhiễm: sốt, bạch cầu tăng, đờm mủ, X-quang có viêm phổi.

• Theo dõi khí máu.

• Đặt nội khí quản, thở máy: khi ngừng thở hay thất bại tất cả các điều trị trên.