Điều trị cơn suyễn nhẹ và trung bình ở trẻ em
1. Đánh giá
• Lâm sàng: cơn suyễn nhẹ hoặc trung bình.
• Dấu hiệu sinh tồn: nhịp thở, mạch, nhiệt độ.
• SpO2.
• Cân nặng.
2. Điều trị ban đầu
• Thở Oxy giữ SpO2 ≥ 95%.
• Khí dung β2 tác dụng nhanh Salbutamol: 0,15 mg/kg/lần, phun lặp lại tối đa 3 lần mỗi 20 phút nếu cần (tối thiểu 2,5 mg/lần, tối đa 5 mg/lần).
• Hoặc MDI Salbutamol 2 nhát xịt (cơn suyễn nhẹ) lặp lại tối đa 3 lần mỗi 20 phút nếu cần.
• Hoặc MDI với buồng đệm kèm mặt nạ (trẻ < 6 tuổi hoặc cơn suyễn trung bình) 4 – 8 nhát, lặp lại tối đa 3 lần mỗi 20 phút nếu cần.
3. Điều trị tiếp theo sau 1 giờ đầu
• Đáp ứng tốt: hết khò khè, hết khó thở, không cần oxy, SpO2 ≥ 95%.
– Tiếp tục khí dung hoặc MDI Salbutamol mỗi 4 – 6 giờ trong 1 – 2 ngày.
– Xem xét điều trị ngoại trú nếu diễn tiến tốt.
• Đáp ứng không hoàn toàn hoặc không đáp ứng:
– Nhập viện.
– Prednisolon uống sớm, nếu không đáp ứng sau liều khí dung salbutamol đầu tiên. Liều 1 – 2 mg/kg/ngày mỗi 6-8 giờ (tối đa 60 mg/ngày).
+ Trẻ < 20 kg: liều 2,5 mg/lần, ngày 3 lần.
+ Trẻ > 20 kg: liều 5 mg/lần, ngày 3 lần.
Lưu ý: Corticoid tĩnh mạch khi nôn ói nhiều, không uống được.
– Xem xét khí dung Budesonid: liều 1 – 2 mg/lần, phun ngày 2 lần khi trẻ không thể uống hoặc có chống chỉ định dùng corticoid đường toàn thân như đang bị thủy đậu, lao, xuất huyết tiêu hóa, viêm loét dạ dày tá tràng.
– Tiếp tục khí dung Salbutamol mỗi 1- 3 giờ.
– Phối hợp khí dung Ipratropium mỗi 1- 3 giờ:
+ Trẻ < 2 tuổi: 250 μg.
+ Trẻ > 2 tuổi: 500 μg.
• Diễn tiến nặng hơn: xem phần xử trí cơn suyễn nặng.
4. Theo dõi
• Trong giờ đầu: dấu hiệu sinh tồn, lâm sàng, SpO2.
• Sau đó nếu diễn tiến tốt: mỗi 1 – 2 giờ.
– Dấu hiệu sinh tồn.
– Lâm sàng: hồng hào, khò khè, khó thở, ran rít.
– SpO2.
5. Điều trị ngoại trú
• Tiêu chuẩn điều trị ngoại trú:
– Sinh hoạt, chơi bình thường.
– SpO2 ≥ 95% với khí trời.
– Ăn uống bình thường.
• Điều trị:
– Tiếp tục MDI Salbutamol mỗi 4 – 6 giờ trong 24 – 48 giờ.
– Tiếp tục prednisolon uống nếu đã dùng 0,5 mg/kg mỗi 12 giờ trong 3 ngày.
– Tiếp tục thuốc phòng ngừa nếu có.
• Dặn dò dấu hiệu nặng cần tái khám ngay.
• Hẹn tái khám sau 1 – 3 ngày.
• Phòng ngừa suyễn theo phân độ bệnh suyễn.
Phác đồ điều trị cơn suyễn nhẹ và trung bình ở trẻ em.
